Ortofoto Harita

Fotogrametri
Ortofoto haritaya geçmeden önce kısaca fotogrametri kavramına göz atmak gerekmektedir. Fotogrametri kelimesi, yunanca Photos (Işık), Gram(çizili veya yazılı), Metron (Ölçme) kelimelerinin birleşmesinde oluşmaktadır. Yani fotogrametri kelimesi, ışık yardımı ile çizerek ölçme anlamına gelmektedir. Başka bir değişle Fotogrametri, kameralar ile alınan görüntüler üzerinden yapılan ölçümlerle, görüntülerde yer alan detayların belirlenmesini, belirlenen bu detaylardan vektörel veya ortofo haritalar üretmeye yarayan bir teknik şeklinde tanımlanabilir. Bu tanımdan yola çıktığımızda fotogrametrinin üç temel bileşeninin olduğu anlaşılmaktadır. Bunlar görüntü alma, bu görüntüleri işleme ve işlenen bu görüntülerden bilgi üretmedir.

Fotogrametrik çalışma yapabilmek için öncelikle bilgi toplamak yani görüntü almak gerekmektedir. Fotogrametride en yaygın kullanılan görüntü alıcıları hassas fotoğraf makineleridir. Teknolojinin hızla geliştiği günümüzde, fotoğraf makinelerinde de büyük bir gelişme gözlenmektedir. Fotoğraf makinelerinin ebatları günden güne küçülmektedir. Ancak elde edilen görüntülerden elde edilen kalite her geçen gün artmaktadır. Bundan dolayı fotogrametrik çalışmalar daha hassas ve kaliteli hale gelmiştir.

Görüntü alma işlemi tamamlandıktan sonra bu görüntülerin işlenmesi aşamasına geçilmektedir. Fotoğraf makinelerinden elde edilen görüntülerin kalitesinin artmasına paralel olarak daha küçük detaylar daha hassas bir şekilde algılanabilmektedir. Bu nedenle, detayları daha hassas algılayacak ve işleyecek bilgisayar teknolojilerinde (donanım) ve matematiksel çözümlemelerde (yazılım) hızlı bir gelişim yaşanmıştır.

İşlenen görüntüler kullanım amacına göre farklılık gösterebilir. Haritacılık sektöründe çoğunlukla çizgisel (vektörel) ve fotografik (foto harita, raster görüntü) amaçlarla bilgi üretilmektedir. Çizgisel amaçla üretilen bilgilerden topografik haritalar elde edilmektedir. Benzer şekilde fotografik amaçla üretilen bilgilerden raster görüntüler veya ortofoto haritalar elde edilmektedir.

Ortofoto Nedir?
Fotogrametri görüntü alıcısının konumuna göre yersel fotogrametri ve hava fotogrametri olmak üzere ikiye ayrılır. Görüntü alma cihazı yani fotoğraf makinesi yer yüzünde konumlandırılarak görüntü almış ise yersel fotogrametri olarak adlandırılmaktadır. Ancak fotoğraf makinesi hava araçları veya uydu üzerinden görüntü almış ise hava fotogrametrisi olarak adlandırılmaktadır.

Ortofoto, hava araçlarına monte edilmiş hassas kameralardan elde edilmiş yüksek çözünürlüklü görüntülerde ki hataların (eğiklik, dönüklük, yükseklik) giderilmesi sonucu ölçekli hale getirilmiş görüntüler şeklinde tanımlanabilir. Bu görüntü uydu görüntülerinden elde edilen görüntüler ise “orto-görüntü” olarak adlandırılmaktadır. Ancak literatürde çoğunlukla bu ayrım göz ardı edilmekte ve ortofoto/ortofoto görüntü olarak anılmaktadır.

Ortofoto Harita Nedir?
Hava fotoğrafları ve uydu görüntülerinden üretilen ortofotolar üzerine çeşitli açıklayıcı bilgi ve yazılar, grid hatları, harita kenar bilgileri, pafta isimleri, eş yükseklik eğrileri, yükseklik (kot) noktaları, ölçek, üretim yılı, ölçek göstergesi, detayların sembolleri ve gerekli görülen diğer bilgiler eklenmek suretiyle elde edilen haritalara “ortofoto harita” adı verilmektedir [2].